Edge Computing nedir?

Akıllı üretimde kalite kontrol teknolojilerine geçmeden önce bilinmesi gerekenlerde bugün: "Edge Computing"

Dilimizde sınır bilişim ya da uç bilişim olarak tanımlanır.

Edge Computing ya da sadece Edge, sensör ve cihazlarda toplanan verilerin fiziksel olarak en çok ihtiyaç duyulduğu yerde depolanması ve analiz edilmesi işlemidir. Bu teknolojiyi, tüm verilerin uzak sunuculara gönderilerek işlenmesini beklemek için zamanınız olmadığında ya da veri gizliliğinin kritik önem taşıdığı durumlarda tercih ediyoruz.

Verinin kullanıcı ya da cihazların yakınında işlenmesinin avantajını daha iyi anlamak için popüler bir restoran zinciri hayal edelim. Ana restoranda pişirilen yemek, şehrin uzak bir ucundaki müşteriye teslim edilirken büyük ihtimalle soğuyacaktır. Ancak restoranın müşterinin yaşadığı mahalledeki şubesinde yapılan yemek sadece sıcak ve taze olmakla kalmaz, aynı zamanda daha hızlı teslimat ve müşteri memnuniyeti sağlar.

Hız demişken, verinin bulut sistemlerinde de neredeyse ışık hızına yakın bir hızda seyahat ettiğini biliyoruz. Fakat bu noktada gerçek zamanlı karar alınması gereken senaryoları bir düşünelim. Mesela otonom bir araçta yolculuk yapıyorsak ya da uzuv kaybına sebep olacak bir üretim hattında çalışıyorsak milisaniyelerin bile hayati öneme sahip olacağı tartışılmaz.

Edge’den bahsederken tek bir cihazı kastetmiyoruz. Bu sistem akıllı cihazda, bir işletme merkezinde ya da cihaz ile bulut arasındaki 5G ağında olabilir. Verinin buluttan cihaza kadar işlenebileceği bir dizi bağlantının bir parçası olarak düşünmeliyiz. Kısacası Edge, hesaplamanın yapıldığı her yerde olabilir.

Edge Computing nasıl çalışır?

Edge cihazlarına örnek olarak akıllı beyaz eşyaları, cep telefonlarını, endüstriyel sensörleri ve otonom araçları verebiliriz. Bunlardan her biri veriyi analiz etme ve yerel olarak depolama kapasitesine sahiptir. IoT cihazları ile arasındaki farklar ve benzerlikleri ayrıca inceleyeceğiz.

Şimdi yukarıdaki edge cihazlarını ve yeteneklerini birinci adım olarak düşünelim.

İkinci adımda edge cihazları verilerini yakındaki bir edge sunucusuna (server) gönderir. Sunucular cihaz ile iletişim halindedir ve gelen veriyi koordine eder.

Üçüncü adımda ise Edge Ağı (Edge Network) devreye girer. Bu aşamada verilerin buluta aktarımı gerekmez. Çünkü edge ağının kendi veri işleme kapasitesi vardır.

Bulut ise kurumsal uygulamaları çalıştırır, edge altyapısını yönetir ancak bu sistemin bir parçası değildir.

Edge Computing teknolojisini hangi alanlarda kullanıyoruz?

Edge teknolojisi günümüzde 5G’nin sunduğu imkanlar ile maksimum performansına ulaşıyor. 2030 itibariyle 6G’yi kullanmaya başlayacağımızı da bu noktada ekleyelim ve hücresel ağ, edge computing ve yapay zekâ teknolojilerini bir arada görebileceğimiz harika bir örnekle devam edelim.

Alışverişteyken ödeme için uzun bir kuyruk bekleyip sonunda satın almaktan vazgeçtiğimiz oluyor. Amerika’da ise bu vazgeçişin bedelinin yıllık 38 milyar dolar olduğu tespit edilmiş.

Amazon’un fiziki ödeme yapılmayan akıllı marketlerini (Amazon Go) duymuş olmalısınız.

Bu mağazadaki altyapı yüksek çözünürlüklü kameralar, 5G ile bağlı sensörler, Edge ağı ve yapay zekanın birleşiminden oluşuyor. 

Video kameralar müşterileri anlık olarak gözlemliyor ve topladığı verileri 5G Ağı üzerinden Edge destekli yapay zekâ programına aktarıyor. Yapay zekâ, müşterinin neyi sepetine koyduğunu, neyi çıkardığını, ürün barkodunu, fiyatlarını ve müşteri ödeme bilgilerini tanımak için eğitilmiş durumda. Sonuç olarak biz mağazadan ayrılırken yapay zekâ programı aldığımız ürünlerin bedelini hesabımızdan otomatik olarak tahsil ediyor ve envanterini güncelliyor.

Böylece Edge computing konseptine hızlı bir bakış sağladık.

Akıllı fabrikaların kalite kontrol sistemlerine temel oluşturan teknolojileri ele almaya devam edeceğiz.